دستورالعمل سیستم مجوز کار
هدف از تدوین این مستند، ایجاد یک سیستم جامع و مدون برای صدور مجوز کار (Work Permit) جهت فعالیت های مخاطره آمیز و سایر فعالیت های نیازمند مجوز در طول مدت اجرای پروژه شامل تجهیز کارگاه، عملیات اجرایی و برچیدن کارگاه در شرکت و کارگاه پیمانکار می باشد.اين دستورالعمل در چارچوب سیستم مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست (HSE) تهیه گردیده و در کلیه کارگاه های شرکت و پیمانکاران کاربرد دارد.
مجوز کار (Work-To-Permit):
مجوز کار یک گواهی مکتوب است که توسط سرپرست واحد اجرایی در کارگاه شرکت و سرپرست کارگاه در کارگاه پیمانکار صادر می شود و گواه بر این مطلب است که انجام کاری معین توسط افرادی مشخص،در یک محل معین و طی یک زمان معین، ایمن می باشد. این مجوز پس از تائید سرپرست HSE کارگاه و تصویب سرپرست کارگاه ضمانت اجرایی پیدا می کند. در مجوز کار توسط سرپرست HSE کارگاه بیان می شود که چه اقداماتی انجام شده و یا باید انجام شود تا به هنگام کار، مخاطرات تحت کنترل قرار گیرند. بطور کلی یک سیستم مجوز کار برای تضمین ایمنی با زمان، روش و محل کار ارتباط پیدا می کند بطوری که در آن افراد، خطرات و کارها شناسایی و کنترل می شوند.
کار گرم (Hot Work):
به کارهایی اطلاق می شود که در آنها ادوات و ماشین آلات جوشکاری و یا سایر تجهیزاتی استفاده می گردد که کار با آنها منجر به ایجاد جرقه و حرارت شده و می تواند مواد قابل اشتعال را آتش بزند. بکار بردن شعله استیلن، لحیم کاری، جوشکاری با برق، استفاده از شعله بدون حفاظ، دستگاه های حرارت برقی و مقاومتی، کار با ادوات گرم کردن آسفالت، استفاده از دستگاه های سنجش الکتریکی مانند صداسنج و سایر تجهیزات مشابه که ضد انفجار نیستند، تجهیزات شن پاشی، سمباده زنی برقی، تراشکاری و پرداخت کاری،استفاده از ماشین آلات برقی که ضدانفجار نیستند (موتورهای برق،سیم و کلیدها و..) استفاده از موتورهای گازوئیلی وسایر موتورهای احتراقی جزو کار های گرم طبقه بندی می شوند. مجوز کار گرم مطابق فرم مجوز کار گرم با کدF-125 می باشد.
کار سرد (Cold Work):
به کارهایی اطلاق می شود جزو کارهای عادی و روزمره نبوده و در نواحی خطرناک بوسیله اشخاصی که مسئول همیشگی کار بر روی تجهیزات نیستند انجام پذیرد و انجام آن مستلزم استفاده از تجهیزات دارای شعله و جرقه نمی باشد.
باز کردن قطعات دستگاه ها ، وارد شدن به فضاهای بسته ، قطع خطوط و یا کار بر روی ماشین آلات مختلف در نواحی خطرناک جزو کارهای سرد طبقه بندی می شود. مجوز کار سرد مطابق فرم مجوز کار سرد با کد F-126 می باشد.
فضای محدود (Confined Space)
بطورکلی فضای محدود به محیطی اطلاق می شود که:
برای وارد شدن فرد و انجام کار در درون آن به اندازه کافی فضا بزرگ است.
ابعاد دهانه ورودی یا خروجی آن محدود است.
این فضا برای انجام کار مداوم طراحی نشده است.
از تهویه طبیعی مطلوبی برخوردار نیست.
بویلر، کوره، سپتیک، تانک، سیلو، مخازن، ظروف قیفی شکل، ورودی ها ( منهول)، دیگ های بخار، مجاری فاضلاب، معادن زیرزمینی، مجاری سیستم تهویه، گودال ها و چاله ها و ... از جمله فضاهای محدود محسوب می شوند.
مجوز کار درفضای محدود مطابق فرم مجوز کار درفضای محدود می باشد.
جداسازی (Isolation):
منظور از جداسازی، کنترل خطرات در زمان انجام فعالیت توسط پرسنل به هر شکلی که امکان پذیر می باشد.
موارد نیازمند مجوزکار بشرح ذیل می باشد:
فعایت های خطرناک:
فعالیت های خطرناک شامل موارد ذیل می باشد:
کار گرم.
کار سرد.
ورود به فضای محدود.
کار مرگبار.
کار الکتریکی.
جابجایی مواد خطرناک.
عملیات حفاری.
کار در ارتفاع.
عملیات غواصی.
کار روی آب.
کلیه فعالیت هایی که طبق دستورالمل های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت و محیط زیست (HSE) شرکت نیازمند اخذ مجوز کار می باشد.
کلیه فعالیت هایی که بنا به نظر سرپرست HSE کارگاه نیازمند اخذ مجوز کار می باشد.
لیست فعالیت های نیازمند مجوز کار می بایست پس از تهیه توسط سرپرست HSEکارگاه به اطلاع واحدهای مختلف کارگاه شرکت و کارگاه پیمانکار برسد.
اصول صدور مجوز کار:
5 جداسازی کافی باشد.
جداسازی بی خطر باشد.
خطرات باقیمانده معلوم و قابل کنترل باشد.
دستگاه های کاری بدرستی و صحیح مورد استفاده قرار گیرند.
دستورالعمل های کار ایمن بطور مناسب به کارکنان آموزش داده شده و در اختیار ایشان باشد.
بدون کسب اجازه از واحد HSE ، هیچگونه تغییری در مراحل انجام کار صورت نگیرد.
سیستم توسط واحد HSE نظارت شود.
مندرجات مجوز کار:
اطلاعات مندرج در فرم مجوز کار بشرح ذیل می باشد:
نام و مشخصات فعالیت.
تاریخ و زمان شروع اعتبارمجوز.
تاریخ و زمان پایان اعتبارمجوز.
مشخصات و تعداد پرسنل مشغول به فعالیت.
خطراتی که در فعالیت وجود دارد.
اقداماتی که برای رفع یا محدود کردن خطر انجام شده است.
احتیاطاتی که باید در نظر گرفته شود.
تدابیر ایمنی و بهداشتی پیشنهاد شده.
دستگاه ها و تجهیزات مورد استفاده.
کلیه مجوز ها و گواهی های ضمیمه شده.
فهرست کامل وسایل حفاظت فردی مورد استفاده توسط پرسنل.
امضاء درخواست کننده (صادرکننده مجوز).
امضاء سرپرست HSE کارگاه (تأئید کننده مجوز).
امضاء مدیر پروژه / سرپرست کارگاه (تصویب کننده مجوز).
مجوز کار فعالیت های خاص:
انجام فعالیت رادیوگرافی مطابق با دستورالعمل ایمنی در پرتونگاری صنعتی و مجوز کار مربوطهالزامی است.
ورود به فضای بسته می بایست مطابق دستورالعمل ورود به فضای محدود و مجوز کار مربوطه انجام شود.
در خصوص سایر فعالیت هایی که دارای دستورالعمل مدون ایمنی می باشند اقدام به شرح دستورالعمل مذکور الزامی است.
صدور مجوز کار:
درخواست مجوز کار در کارگاه شرکت و کارگاه پیمانکار در فعالیت های نیازمند مجوز کار می بایست توسط سرپرست کارکنانی که وظیفه انجام فعالیت را برعهده دارند صورت گیرد.
پس از دریافت درخواست، سرپرست واحد اجرایی در کارگاه شرکت و سرپرست کارگاه پیمانکار مسئول صادر کردن مجوز کار در محدوده فعالیت و اختیارات خود و مطابق این دستورالعمل و فرم می باشند.
درخواست کننده مجوز بعنوان گیرنده مجوز تلقی گردیده و محلی در فرم مجوز کار جهت امضای ایشان در نظر گرفته می شود.
گیرنده مجوز کار ملزم به نگهداری مناسب و ایمن آن در کلیه زمان های انجام فعالیت نزد خود می باشد.
امضا درخواست کننده مجوز به منزله مطالعه دقیق و کامل فرم مجوز کار و اطلاع از شرایط و حدود کار مطابق مندرجات مجوز کار می باشد.
صادر کننده و گیرنده مجوز کار (درخواست کننده) الزاماً نمی توانند شخص واحدی باشند.
بمنظور اعمال مقررات، افراد مسئول صادر کننده مجوز در هر کارگاه می بایست پس از تائید سرپرست کارگاه و سرپرست HSE کارگاه به اطلاع واحدهای مختلف کارگاه برسد.
صدور مجوز توسط افراد غیر تائید شده در کارگاه اکیداً ممنوع می باشد.
سرپرست HSE کارگاه موظف است پس از دریافت مجوز و بازدید از موقعیت کاری و ارائه الزامات ایمنی و بهداشت، اقدام به تائید مجوز کار می نماید.
سرپرست HSE کارگاه می بایست فردی از پرسنل واحد HSE را جهت نظارت بر انجام الزامات مجوز کار معین نماید. این فرد موظف به بازرسی و بازدید از فعالیت در دوره های زمانی تعیین شده از سوی سرپرست HSE کارگاه می باشد.
مجوز کار پس از تائید سرپرست HSE کارگاه می بایست به تصویب سرپرست کارگاه شرکت برسد.
اعتبار مجوز کار:
اعتبار مجوز کار با توجه به حجم کار، الزامات ایمنی و بهداشتی و ... با هماهنگی سرپرست HSE کارگاه توسط صادر کننده مجوز تعیین می گردد.
پس از پایان فعالیت، مجوز کار می بایست تحویل صادر کننده مجوز گردیده و پس از ابطال توسط وی در واحد مربوطه نگهداری شود.
رونوشت مجوزهای کار تصویب شده حداقل به مدت یکسال می بایست در واحدHSE کارگاه نگهداری شود.
مجوز کار حداکثر برای یک شیفت کاری و 12 ساعت قابل تائید می باشد و در صورت فعالیت در شیفت ها و روزهای دیگر می بایست اقدام به تمدید مجوز مربوطه نمود.
با توجه به حجم کار تعدادی از مجوز های کاری بصورت مدت دار صادر گردیده و در زمان های مشخص توسط پرسنل واحد HSE می بایست بر اجرای ایمن فعالیت نظارت گردد.
با اتمام تاریخ و زمان اعتبار، مجوز کار باطل می شود.
مجوز صادر شده نباید دارای خط خوردگی، تراشیدگی و پاک شدگی باشد. پر کردن تمام جداول طبق متن آن باید کامل و خوانا باشد.
هنگامی که مشاهده شود وضعیت اجرای کار با شرایط ذکر شده در مجوز کار مطابقت ندارد سرپرست HSE کارگاه موظف است فعالیت را متوقف و مجوز را باطل نماید. برای شروع کار می بایست مجوز جدید درخواست گردد.
سایر مجوزهای کاری می بایست تهیه و ضمیمه مجوز اصلی کار شود.
مجوز کاری که فعالیت های مرتبط با آن منجر به حادثه شود باید همراه با مدارک تحقیق و گزارش حادثه ضبط و نگهداری شود.
مجوزهای عمومی:
مجوزهای عمومی برای کلیه افراد اعم از کارکنان کارگاه شرکت و کارگاه شرکت پیمانکار شامل سرپرست، کارشناسان و پرسنل اجرایی که در کارگاه فعالیت می نمایند صادر می شود.
شرکت پیمانکار موظف است قبل از بکارگیری هر فردی در کارگاه وی را به سرپرست HSE کارگاه معرفی نمایند. سرپرست HSE کارگاه پس از ارائه آموزش های ایمنی و بهداشتی لازم و در صورت صلاحیت فرد، مجوز کار مبنی بر آغاز فعالیت و تردد در کارگاه برای وی صادر خواهد شد.
سرپرست HSE کارگاه موظف است در صورت مشاهده رفتارهای ناایمن و عدم رعایت دستورالعمل های ایمنی ارائه شده و طبق دستورالعمل مربوطه اقدام به ابطال گواهی فعالیت و تردد فرد در کارگاه نموده و از فعالیت وی درکارگاه جلوگیری نماید.
کلیه پرسنل موظفند کارت تردد و مجوز فعالیت را در کارگاه به همراه داشته و در هنگام ورود به واحد حراست کارگاه ارائه نمایند.
تردد و فعالیت کلیه پرسنل شرکت و پیمانکار بدون مجوز فعالیت و کارت تردد در کارگاه و کمپ اکیداً ممنوع بوده و مسئولیت آن برعهده سرپرست کارگاه شرکت و پیمانکار مربوطه خواهد بود.
کلیه رانندگان فعال شامل رانندگان وسایل نقلیه سبک و ماشین آلات سنگین در کارگاه و کمپ می بایست پس از معرفی توسط واحد مربوطه اقدام به تشکیل پرونده و گذراندن دوره آموزش ایمنی در واحد HSE کارگاه نمایند.
تمامی رانندگان شرکت و پیمانکار ملزم به رعایت دستورالعمل های ایمنی عمومی در کارگاه ، رعایت بهداشت در کارگاه و کار با ماشین آلات سنگین در کارگاه، کمپ و کلیه مسیرهای ارتباطی مربوطه می باشند.
مجوزهای ورود و فعالیت ماشین آلات و تجهیزات:
مجوز ورود و فعالیت ماشین آلات و تجهیزات در کارگاه و کمپ شامل ماشین آلات شرکت و پیمانکاران، پس از اعلام قبلی به سرپرست HSE کارگاه و بازدید توسط پرسنل واحد HSEبرای این تجهیزات صادر می شود :
جرثقیل های ثابت و متحرک.
ماشین آلات سنگین شامل لودر، گریدر، بلدوزر، بیل مکانیکی، دریل واگن، تانکر گازوئیل و بنزین و آب، دامتراک و ... .
ماشین آلات حمل و نقل و جابجایی سبک.
وسایل و تجهیزات حرارت زا.
کلیه وسایل و تجهیزات برقی.
مخازن سوخت.
این تجهیزات مطابق دستورالعمل های مربوطه می بایست طی دوره های زمانی تعیین شده توسط واحد HSE کارگاه و پیمانکار مورد بازدید و بازرسی قرار گیرند.
در صورت وجود هر گونه مغایرت، از ورود و فعالیت تجهیزات تا زمان برطرف شدن عیب درکارگاه و کمپ جلوگیری خواهد شد.
کلیه تعمیرات بر روی تجهیزات می بایست توسط شخص صلاحیت دار صورت گیرد و سپس مجوز جدید توسط واحد HSE صادر گردد.
در صورت اتمام اعتبار مجوز و در صورت نیاز سرپرست واحد مربوطه می بایست اقدام به درخواست تمدید مجوز ورود و فعالیت ماشین آلات نماید.
مجوزهای خاص:
مجوزهای خاص شامل موارد ذیل می باشد:
مجوز تجهیز، استقرار و تائید کارگاه و کمپ.
مجوز برچیدن کارگاه و کمپ.
مجوز تردد اتومبیل های متفرقه.
مجوز فعالیت در شرایط نامساعد جوی.
مجوز ورود، نصب و راه اندازی سیستم های اعلام و اطفاء حریق.
مجوز استفاده از سیستم های گرمایشی در کارگاه و کمپ.
مجوز راه اندازی تاسیسات.
مجوز ایجاد تغییرات در راه ها و مسیرهای ارتباطی.
مجوز فعالیت کارکنان آشپزخانه و پیمانکار تغذیه.
مجوز برگزاری تمرین و مانورهای امداد و نجات و حریق.
مجوز احداث آشپزخانه و تسهیلات بهداشتی.
تست هیدرواستاتیک لوله ها و مخازن.
مجوز تعمیرات بر روی تاسیسات و تجهیزات.
کلیه مجوزهای خاص بنا به درخواست کتبی واحد مربوطه، پس از بررسی و بازدید، می بایست به تائید سرپرست HSE کارگاه و سرپرست کارگاه شرکت برسد.
پیشنهادات و توصیه های اعلام شده از سوی سرپرست HSE کارگاه می بایست در هنگام انجام فعالیت های فوق بطور کامل اجرا شود.